Ακρωτήριο Μαλέας
Το Ακρωτήριο Μαλέας βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Πελοποννήσου, στον νομό Λακωνίας, και είναι το δεύτερο νοτιότερο σημείο της ηπειρωτικής Ελλάδας μετά το ακρωτήριο Ταίναρο. Το ακρωτήριο είναι γνωστό και ως Κάβο Μαλιάς ή Καβομαλιάς, (που σημαίνει «θόρυβος», «βουή»), Ακρωτήρι του Αγίου Αγγέλου, καθώς και Ξυλοχάφτης επειδή πολλά πλοία βυθίστηκαν πλησίον της περιοχής.
Κατά την αρχαιότητα αποτελούσε σημαντικό ναυτικό πέρασμα όπου οι συχνές εναλλαγές του καιρού προκαλούσαν πολλά προβλήματα στους ταξιδιώτες. Στην ομηρική Οδύσσεια, (ι 80-81), ο Οδυσσέας αναφέρει ότι καθώς επιχειρούσε να περάσει στον Μαλέα, (επιστρέφοντας από την Τροία στην Ιθάκη), η δύναμη του βοριά και του ρεύματος τον έσπρωξαν εκτός πορείας. Γνωστή είναι, επίσης, και η παροιμία-έκφραση των αρχαίων Ελλήνων που αναφέρει ο Στράβων, «αν αποφασίσεις να περάσεις τον Μαλέα ξέχνα πως έχεις οικογένεια». Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας, στα «Λόγια της Πλώρης», δίνει την δική του μοναδική ερμηνεία για τις φουρτούνες του Καβομαλιά: «...Μωρέ τις φουρτούνες του Καβομαλιά δεν τις κάνουν άνεμοι... τις κάνουνε στοιχειά...». Τέλος, ο Παυσανίας τονίζει την ύπαρξη δύο αρχαίων ιερών στην περιοχή του ακρωτηρίου, δυτικά, εκείνο προς τιμή του Ποσειδώνος, (προς τον Λακωνικό Κόλπο), και ανατολικά, εκείνο του Απόλλωνα, (προς το Μυρτώο Πέλαγος).
Στα τέλη του 18ου αιώνα, στο Ακρωτήριο του Μαλέα υπήρχε ένα ερημοκλήσι προς τιμή των Ταξιαρχών, του οποίου ο ερημίτης σήμαινε την καμπάνα κάθε φορά που έβλεπε να διέρχεται κάποιο ιστιοφόρο προκειμένου να τον εφοδιάσει με τρόφιμα. Για τον «ερημίτη του Καβομαλιά» υπάρχουν αναφορές από τον Γάλλο συνταγματάρχη Μοράντε Σάιν Βενσάν, τον Κ. Ουράνη στα «Ταξίδια στην Ελλάδα», καθώς και τον Α. Λαμαρτίνο στα «Ταξίδια» του.
Το ακρωτήριο είναι απότομο με γκρεμούς 600 μέτρων. Στο ακρωτήριο, με την φρυγανική βλάστηση, απατώνται σπάνια ενδημικά φυτά της Ελλάδας, όπως το nepeta scordotis, linaria hellenica κ.α. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η παρουσία μεγάλων κυλινδρικών και κωνικών μορφών που σχηματίστηκαν πριν από 2-3 εκατομμύρια χρόνια, γνωστές ως «Καμινάδες». Αποτελούνται από ανθεκτικό ανθρακικό υλικό, γεμάτες με ιζηματογενές υλικό. Ο μεγαλύτερος κύλινδρος ονομάζεται από τους ντόπιους «Ο άνθρωπος». Σύμφωνα με μία άποψη, πρόκειται για απολιθωμένο δάσος που αποτελείται από κορμούς και ριζικούς κόμβους από φοίνικες, πλατύφυλλα και κωνοφόρα. Πιστεύεται ότι το απολιθωμένο δάσος δημιουργήθηκε από την ασβεστοποίηση των κορμών όταν ανέβηκε το επίπεδο της θάλασσας.
Στο Ακρωτήριο Μαλέα υπάρχουν ερείπια ναών, σωζόμενοι ναοί, τα κτίσματα μίας μονής, καθώς και σκήτες όπως αυτή του Όσιου Θωμά εν Μαλεώ, ο οποίος ασκήτεψε στο ακρωτήριο πριν από, περίπου, χίλια χρόνια. Για αυτό, άλλωστε, ο τόπος είναι γνωστός και ως «Μικρό Άγιον Όρος». Ο επισκέπτης μπορεί να δει τα εκκλησάκια της Αγίας Ειρήνης και του Αγίου Γεωργίου. Το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης περιβάλλεται από τα κτίσματα παλιάς μονής, (13ος-14ος αιώνας), ενώ ο μικρός ναός είναι κτισμένος στα ερείπια παλαιότερου. Τα σκαλιά, δίπλα από το εκκλησάκι, οδηγούν πάνω από την παλιά στέρνα που μάζευε το βρόχινο νερό για τους ασκητές. Το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου εν Μαλεώ βρίσκεται ανατολικότερα, στο τέλος του ακρωτηρίου, και έχει κτιστεί σε τμήμα ερειπίων προγενέστερου ναού. Στο εσωτερικό του υπάρχουν Βυζαντινές τοιχογραφίες οι οποίες μαρτυρούν την ηλικία του νεότερου αυτού ναού. Δέκα λεπτά πριν από την μονή, ο επισκέπτης μπορεί να δει το κατάλευκο ξωκλήσι της Αγίας Ειρήνης Καβομαλούσας που κτίστηκε, κατά τον 19ο αιώνα, επάνω στα ερείπια παλαιότερου ναού. Πρόκειται για σταυροειδή ναό με τρούλο όπου στο εσωτερικό του υπάρχουν φορητές εικόνες στο τέμπλο, φιλοτεχνημένες το 1907 από τον Κρητικό μοναχό Νέστορα Βασαλάκη.
Κοντά στον μώλο της Αγίας Ειρήνης, (ανατολικά από τον κολπίσκο όπου οι κάτοικοι προσεγγίζουν το ακρωτήριο), βρίσκεται η Κοκκαλιάρα. Πρόκειται για μία σπηλιά στην οποία υπάρχει μεγάλος αριθμός ανθρώπινων οστών. Σύμφωνα με τον θρύλο, το νερό που ανάβλυζε μέσα από τον βράχο ήταν θαυματουργό και τα οστά που βρίσκονται εκεί είναι από ανθρώπους που σφαγιάστηκαν σε μία πειρατική επιδρομή.
Το Ακρωτήριο Μαλέας περιβάλλεται από ένα πυκνό δίκτυο μονοπατιών με σημαντικότερα αυτά που οδηγούν στον φάρο του. Ο λιθόκτιστος, τετράγωνος φάρος ανεγέρθηκε το 1883, σε ύψος 40 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Ο πύργος του είναι ύψους 15 μέτρων και, αρχικά, είχε απόσταση φωτοβολίας 40 μιλίων. Σήμερα, το φως του φάρου φωτοβολεί σε απόσταση 17 ναυτικών μιλίων εις μνήμη των 17 ναυτικών που χάθηκαν στις 6 Ιανουαρίου του 1993, στο ναυάγιο του πλοίου «Κότι 1», ανοιχτά του Κάβο Μαλιά. Το 2006, ο φάρος χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέο μνημείο και πρόκειται για έναν από τους σημαντικότερους φάρους του Ελληνικού φαρικού δικτύου. Τέλος, ο φάρος αναστηλώθηκε το 2010.