Αρχαία πόλη Ασωπού
Η αρχαία πόλη του Ασωπού βρίσκεται στα νοτιοανατολικά του παραθαλάσσιου οικισμού Πλύτρα (ο οποίος απέχει 7 χιλιόμετρα από τους Μολάους) και συγκεκριμένα στην περιοχή Κοκκινιές. Μάλιστα, όπως αναφέρει και ο περιηγητής Παυσανίας, «... από τις παραθαλάσσιες πόλεις, ο Ασωπός, απέχει από τις Ακριές (σημερινή Κοκκινιά) εξήντα στάδια». Τα ερείπια της αρχαίας πόλης διακρίνονται με γυμνό μάτι κατά μήκος της ακτής, αλλά και μέσα στην θάλασσα, όπου έχει καταβυθιστεί μεγάλο μέρος της. Συγκεκριμένα, η πόλη βυθίστηκε το 365 μ.Χ. μετά από ισχυρό σεισμό, στον οποίο οφείλεται και ο χωρισμός του βράχου της Μονεμβασιάς. Για την προέλευση της ονομασίας Ασωπός υπάρχουν δύο εκδοχές με την δεύτερη να είναι η επικρατέστερη. Η πρώτη προέρχεται από το όνομα κάποιου ήρωα που κατέβηκε στην περιοχή με τους Ηρακλειδείς και η δεύτερη από τον ποταμό που διέσχιζε την πεδιάδα.
Ο Ασωπός, ο οποίος ανήκε στο Κοινό των Ελευθερολακώνων, είχε ασφαλές λιμάνι και δικό του νόμισμα με την κεφαλή του Ποσειδώνα στη μία όψη και του Διονύσου στην άλλη, καθώς και την επιγραφή ΑΣΩΠΕΙΤΩΝ. Σήμερα, ένα τέτοιο νόμισμα φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σπάρτης. Επιγραφικά και ανασκαφικά, η πόλη μαρτυρείται από την Ύστερη Ελληνιστική περίοδο, ενώ σημείωσε μεγάλη ακμή κατά την Ρωμαϊκή εποχή (κυρίως λόγω της εξαίρετης γεωγραφικής της θέσης) έως τα πρώτα Βυζαντινά χρόνια, όπως δείχνει η αναφορά της σε γραπτά κείμενα της εποχής και σωζόμενα λείψανα.
Στην θαλάσσια περιοχή, σε μικρή απόσταση από την ακτή, είναι ορατό τμήμα μεγάλου οικοδομήματος, το οποίο χρονολογείται κατά την Ελληνιστική περίοδο, κατασκευασμένο από ορθογώνιες λιθοπλίνους, προερχόμενες από τα γειτονικά αρχαία λατομεία, ενώ πιθανόν να υπάρχει και καταβυθισμένος αρχαίος μόλος. Περεταίρω, στην περιοχή εντοπίζονται λείψανα της Ρωμαϊκής πόλης, η οποία πιθανολογείται ότι είχε ανεγερθεί στα ερείπια της αρχαίας πόλης του Ασωπού. Στον δυτικό τομέα του οικισμού ξεχωρίζουν ερείπια κτιρίων και Ρωμαϊκοί τάφοι, ενώ στον νοτιοανατολικό τομέα (σε μικρή απόσταση από την θάλασσα) σώζονται σε κατάσταση θεμελίωσης τα διαμερίσματα Ρωμαϊκού λουτρού, τα λείψανα μικρών διαστάσεων θεάτρου, καθώς και τμήματα τοίχων και δαπέδων λουτρικών εγκαταστάσεων. Επίσης, κατά μήκος της ακτογραμμής υπάρχει κτίριο μεγάλων διαστάσεων με διάσπαρτα πώρινα αρχιτεκτονικά μέλη στον περιβάλλοντα χώρο, όπως βάσεις κιόνων, κιονόκρανα κ.α. Σε μικρή απόσταση βορειότερα σώζονται τα κατάλοιπα Ρωμαϊκού λουτρού με ψηφιδωτό δάπεδο τριών στρωμάτων. Η αρχική οικοδομική φάση του κτιρίου χρονολογείται κατά την Ύστερη Ελληνιστική περίοδο, ενώ η δεύτερη ανάγεται στον 1ο-2ο μ.Χ. αιώνα. Ολοκληρώνοντας, να αναφέρουμε πως από επιγραφικές μαρτυρίες γνωρίζουμε ότι στην περιοχή του Ασωπού είχε εκτάσεις ο Γάϊος Ιούλιος Ευρυκλής, η σημαντικότερη πολιτική φυσιογνωμία της Λακωνίας κατά την εποχή του Αυγούστου.