Το Πόρτο Κάγιο είναι ένα παραθαλάσσιο χωριό του Δήμου Ανατολικής Μάνης, το οποίο βρίσκεται σε έναν μικρό κολπίσκο στον Λακωνικό Κόλπο. Πρόκειται για το τελευταίο λιμανάκι της Ανατολικής Μάνης, καθώς κατεβαίνουμε προς το Ταίναρο, και αποτελεί μία από τις πιο γοητευτικές γωνιές της Μάνης. Η περιοχή αναφέρεται από την εποχή του Ομήρου με την ονομασία Ψαμαθεύς. Το σημερινό όνομα του χωριού προέρχεται από το Ενετικό Porto Quaglo και το Γαλλικό Port des Cailles, που σημαίνει «Λιμάνι των Ορτυκιών», λόγω του ότι η περιοχή παραμένει, ακόμη και σήμερα, μεγάλο πέρασμα ορτυκιών το φθινόπωρο. Παλιοί περιηγητές είχαν εντυπωσιαστεί από το πλήθος των ορτυκιών, καθώς και από τις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι της Μάνης για να τα πιάσουν, (με δίχτυα), και να τα παστώσουν.
Ορισμένοι χάρτες του 17ου και 18ου αιώνα αναφέρουν το χωριό ως «Μαϊνη», με αποτέλεσμα ορισμένοι συγγραφείς να το θεωρούν ως πιθανή τοποθεσία του κάστρου της Μεγάλης Μαϊνης, κάτι, το οποίο, δεν ισχύει. Το 1568, οι Οθωμανοί έχτισαν ένα κάστρο στην τοποθεσία, ανάμεσα σε δύο χαράδρες, 80 μέτρα πάνω από την θάλασσα, και οι Ενετοί το κυρίευσαν τον Ιούνιο του 1570. Πιο συγκεκριμένα, έστειλαν 24 γαλέρες από τα Χανιά, υπό τον ναύαρχο Querini, (Κουερίνι). Οι Ενετοί δεν ήθελαν ή δεν μπορούσαν να κρατήσουν το κάστρο, οπότε φεύγοντας το κατέστρεψαν. Από Οθωμανικά έγγραφα προκύπτει ότι τον 16ο αιώνα το κάστρο λεγόταν «Κάστρο της Μάνης». Το κάστρο πρέπει να επισκευάστηκε γρήγορα, καθώς σε επιστολή του πασά του Μοριά, του 1574, αναφέρεται ως ενεργό. Το 1670, οι Οθωμανοί επέστρεψαν και επιδιόρθωσαν το κάστρο, ενώ εκδιώχθηκαν από αυτό το 1770, στην διάρκεια των Ορλωφικών.
Στα τέλη του 18ου αιώνα, το κάστρο αποτέλεσε ορμητήριο του πειρατικού στόλου του Λάμπρου Κατσώνη, ο οποίος ήταν ο συνταγματάρχης του Ρωσικού Αυτοκρατορικού στρατού. Μαζί του είχε και τον ονομαστό κλέφτη Ανδρούτσο, (πατέρα του Οδυσσέα), καθώς και τα 500 παλικάρια του. Λέγεται, μάλιστα, ότι στο οχυρό του Πόρτο Κάγιο ανακηρύχθηκε «βασιλεύς της Σπάρτης». Τέλος, κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το Πόρτο Κάγιο ήταν η τοποθεσία από την οποία μεγάλος αριθμός Βρετανών στρατιωτών διέφυγε προς την Αίγυπτο.
Δίπλα στο Πόρτο Κάγιο υπάρχουν τρεις υπέροχες αμμουδιές, ενώ η λωρίδα γης από πάνω του ονομάζεται Κρητήρι. Στο χωριό ο επισκέπτης μπορεί να βρει παραδοσιακές ταβέρνες, καφετέριες, καθώς και πετρόκτιστα δωμάτια για την διαμονή του. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, πλήθος ιστιοφόρων κατακλύζουν την παραλία. Ακολουθώντας το στενό μονοπάτι που ξεκινά από την δεξιά άκρη του λιμανιού του Πόρτο Κάγιο, ο επισκέπτης θα συναντήσει το εξωκκλήσι του Αγίου Νικολάου, το οποίο χτίστηκε το 1858 και αδικείται από τους σοβαντισμένους τοίχους.
