Κάστρο της Άνω Πούλας ή Κάστρο της Μακρυνάς ή Άνω Κηπούλα

Το επίπεδο πλάτωμα της Άνω Πούλας αποτέλεσε την ακρόπολη της αρχαίας πόλης Ιππόλας και πάνω από το χωριό Κηπούλα, (Κιππούλα), βρίσκεται το Κάστρο της Άνω Πούλας, με μοναδική θέα προς ολόκληρη την Μέσα Μάνη και το πέλαγος.

Στις απόκρημνες πλευρές του πλατώματος της Άνω Πούλας υπάρχει μεγάλος αριθμός μικρών σπηλαίων, (θυρίδων), και για τον λόγο αυτό αναφέρεται, από την αρχαιότητα, και με την ονομασία Ακρωτήριο Θυρίδες.

Πρόκειται για ένα σύμπλεγμα μικρών ερειπωμένων οικισμών που προστατεύονται από ένα λιθόκτιστο, οχυρωματικό τείχος. Η χρονολόγηση του τείχους και των οικισμών δεν είναι γνωστή σε εμάς. Από κάποιους μελετητές, η Άνω Πούλα θεωρείται ως πιθανή τοποθεσία του κάστρου της Μεγάλης Μαϊνης, (Grand Magne), που όπως αναφέρεται στο Χρονικόν του Μορέως, έκτισε ο Βιλεαρδουίνος το 1248, σε έναν απόκρημνο βράχο.

Το κάστρο κτίστηκε από ντόπιους, χωρίς ιδιαίτερες γνώσεις οχυρωματικής τεχνικής και, το πιθανότερο, είναι να κτίστηκε κατά την Μεσοβυζαντινή περίοδο. Μάλιστα, την εποχή εκείνη, το κάστρο αποδείχθηκε ασφαλές καταφύγιο με την εμφάνιση της πειρατείας και των Σαρακινών. Μεταγενέστερα, το κάστρο πέρασε στα χέρια της πατριάς των Νικλιάνων, όπου έγινε προσωπικό τους ορμητήριο. Κατά την Καποδιαστριακή περίοδο, πειρατές από την Κηπούλα είχαν πλούσια δράση στην περιοχή του Cavo Grosso.

Στην ανατολική πλευρά του πλατώματος της Άνω Πούλας υπάρχει τείχος σε μήκος 400 μέτρων. Δεν έχουμε πληροφορίες για την κατασκευή της μεγαλιθικής οχύρωσης. Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα πως το τείχος δεν είναι Φράγκικο, ούτε Μεταβυζαντινό, αφού είναι υπερβολικά ογκώδες για την εποχή, χωρίς ασβεστοκονίαμα. Στην δυτική πλευρά δεν υπάρχει οχύρωση, μιας και προστατεύεται φυσικά, από τον γκρεμό και την θάλασσα. Στο τείχος διακρίνονται απομεινάρια από παρατηρητήρια, πύλες, δεξαμενές και πολεμίστρες. Η μεγαλιθική κατασκευή αποτελείται από ακανόνιστες πέτρες χωρίς συνδετικό κονίαμα. Το ύψος του τείχους δεν ξεπερνά τα 3 μέτρα.

Στην Άνω Πούλα, διακρίνονται έξι πυρήνες οικισμών, ο ένας εκ των οποίων είναι χαμηλότερα από το πλάτωμα, στην πλαγιά. Οι τρεις πυρήνες βρίσκονται μέσα στο τειχισμένο τμήμα. Στον μεγαλύτερο, με έκταση 30 στρεμμάτων και με ερείπια 25 σπιτιών, βρίσκονται τα εκκλησάκια των Αγίων Θεοδώρων και Αγίου Γεωργίου. Μάλιστα, για κάποιον λόγο, είναι κτισμένα το ένα πολύ κοντά στο άλλο. Στη νότια πλευρά του πλατώματος υπάρχουν τέσσερις ακόμη οικισμοί. Συνολικά στην Άνω Πούλα, εντός και εκτός οχύρωσης, βρίσκονται διάσπαρτα ερείπια από 70 κατοικίες και 7-8 εκκλησίες.

Τέλος, στο νότιο άκρο του πλατώματος, όχι μακριά από τον τελευταίο οικισμό του κάστρου, υπάρχει ένα ύψωμα, σχεδόν πάνω από το ακρωτήριο Κάβο Γκρόσσο. Στο ύψωμα αυτό βρίσκεται ένα ακόμη κάστρο, γνωστό ως Κάστρο της Ωριάς ή Οχιάς. Και αυτό το κάστρο είναι ένα από τα υποψήφια για την θέση του θρυλικού κάστρου της Μεγάλης Μαϊνης.