Το χωριό Κοίτα, (ή Κίττα), απέχει μόλις 4 χιλιόμετρα από τον Γερολιμένα και 45 χιλιόμετρα από το Γύθειο. Πρόκειται για ένα ζωντανό «μουσείο» της Μανιάτικης παράδοσης και αρχιτεκτονικής. Ο επισκέπτης, εδώ, μπορεί να περιπλανηθεί στα πλακόστρωτα καλντερίμια του χωριού και να χαλαρώσει μακριά από την πολυκοσμία.
Το όνομα Κοίτα, (=κοίτη), είναι Δωρικής προέλευσης και πιθανότα προήλθε από την τοπογραφική έννοια της κοιτίδας, (αφού εδώ υπήρχε μεγαλύτερος πληθυσμός σε σχέση με τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής). Μέχρι τα μέσα του 20ου αιώνα σε όλα τα δημόσια έγγραφα το χωριό αναφερόταν ως Κίττα, το οποίο, πιθανότατα, προέρχεται από την ιταλική λέξη «Citta», που σημαίνει «πόλη».
Το χωριό Κοίτα, μαζί με την Γαρδενίτσα, πιθανότατα να αποτελούσαν την αρχαία Μέσση, (ή Μέσσα), που αναφέρεται στην Ιλιάδα του Ομήρου, (ραψωδία Β). Αναφέρεται ως «πολυτρήρονα», δηλαδή με πολλά αγριοπερίστερα. Ο περιηγητής Παυσανίας, τον 2ο αιώνα μ.Χ., την αναφέρει μαζί με το λιμάνι της που, πιθανότατα, ήταν ο σημερινός Μέζαπος ή ο Γερολιμένας. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, αποτελούσε την κοιτίδα των Νικλιάνων, μιας ισχυρής πατριάς προυχόντων της Μάνης, οι οποίοι, μαζί με άλλες μεγάλες οικογένειες, ζήτησαν με επιστολή βοήθεια από τον Ιταλό Δούκα Κάρολο Α’ του Νεβέρ, (Carlo Gonzaga), για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Ο ίδιος, μάλιστα, ανταποκρίθηκε θετικά.
Στην περιοχή υπάρχουν πολλές Βυζαντινές εκκλησίες με σπουδαίο εξωτερικό διάκοσμο και υπέροχες τοιχογραφίες στο εσωτερικό τους. Η Κοίτα, όμως, φημίζεται, κυρίως, για τους πύργους της, για αυτό ονομάζεται και «Πολυπυργού». Δικαίως θεωρείται η κοιτίδα των Μανιάτικων πύργων. Στο παρελθόν είχε 21 πολεμόπυργους και 28 πυργόσπιτα. Σήμερα, ο επισκέπτης μπορεί να δει 11 πύργους και όλα τα πυργόσπιτα. Ξεχωρίζει το πυργοσυγκρότημα των Λιάνων, (που κατασκευάστηκε με διάφορες προσθήκες μεταξύ του 1800 και 1850), ο πολεμόπυργος του Βουδικλάρη, (1763), ο εξαώροφος πύργος του Λαζαρόγγονα, (1850), ο τετραώροφος πύργος των Κουτρουλιάνων κ.α. Κοντά στην Κοίτα υπάρχει το μικρό χωριό Καλλονιοί με διατεταγμένους πύργους.
Όατν στην Μάνη μιλούν για τον περίφημο γδικιωμό, (την γνωστή βεντέτα), πρώτο σημείο αναφοράς θεωρείτα η Κοίτα. Το 1871, στο χωριό ξέσπασε μεγάλη βεντέτα μεταξύ των Καουριάνων και των Κουρικιάνων, η οποία γενικεύτηκε σε ολόκληρη τη Μάνη. Οι κάτοικοι σε όλα τα χωριά είχαν συγκεντρώσει τρόφιμα και νερό στις πιθάρες από τις στέρνες για να μην μετακινούνται και κινδυνέψουν από τις αδέσποτες σφαίρες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την παρέμβαση του στρατού επί Πρωθυπουργίας του Μανιάτη Αλέξανδρου Κουμουνδούρου.
Από το χωριό κατάγονται πολλές εξαίσιες προσωπικότητες, όπως είναι ο αγωνιστής της Επανάστασης Θοδωρής Μεσίσκλης, ο ερευνητής Δικαίος Βαγιακάκος και ο Κωνσταντίνος Δαβάκης, ήρωας Συνταγματάρχης του 1940-1941 στα βουνά της Πίνδου. Η προτομή του βρίσκεται στη διασταύρωση μετά την Κοίτα, στον δρόμο προς Κεχριάνικα.
Εάν βρεθείτε στο χωριό στις 15 Αυγούστου, μην αμελήσετε να πάτε στο πανηγύρι που διοργανώνει ο Σύλλογος στο γήπεδο του μπάσκετ. Εκεί, θα διασκεδάσετε μέχρι τις πρωινές ώρες με ζωντανή μουσική και θα γευτείτε Μανιάτικα εδέσματα και άφθονο κρασί.
