«Νεκρή Πολιτεία» - Η ταινία που γυρίστηκε στον Μυστρά
Τα γυρίσματα της ταινίας «Νεκρή Πολιτεία» ξεκίνησαν στον Μυστρά (γνωστός και ως «Μυζηθράς») το 1949, ενώ κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 3 Δεκεμβρίου του 1951. Για τα δεδομένα της εποχής, το γύρισμα μίας κινηματογραφικής ταινίας ήταν μεγάλο και πρωτοφανές γεγονός για τους κατοίκους του Μυστρά-έναν από τους καλύτερους εκφραστές του Βυζαντινού πολιτισμού.
Η δραματική ταινία (διάρκειας 76 λεπτών) ήταν παραγωγής της Φίνος Φιλμ, σε σενάριο και σκηνοθεσία του Φρίξου Ηλιάδη, φωτογραφία του Αριστείδη Καρύδη-Φουκς και μουσική του αείμνηστου Μάνου Χατζιδάκι. Μάλιστα, ήταν και η πρώτη του συνεργασία με την Φίνος Φίλμ. Οι ηθοποιοί που ερμήνευσαν τους βασικούς ρόλους ήταν η Ειρήνη Παπά, ο Νίκος Τζόγιας, η Ελένη Ζαφειρίου, ο Γιώργος Φούντας και άλλοι πολλοί. Με την ταινία αυτή καθιερώθηκε η Ειρήνη Παππά, ενώ έμφανίστηκε για πρώτη φορά στον κινηματογράφο ο Γιώργος Φούντας. Η ταινία «Νεκρή Πολιτεία» με τα ιδιαίτερα καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά τόσο σε σκηνοθεσία όσο και σε φωτογραφία, κατόρθωσε να εκπροσωπήσει την χώρα μας στο Φεστιβάλ των Καννών αποσπώντας ιδιαίτερα θετικές κριτικές.
Ο μεγάλος «πρωταγωνιστής» της ταινίας, όμως, ήταν τα πλάνα από την Βυζαντινή Καστροπολιτεία και το νέο Μυστρά με τα χαρακτηριστικά παραδοσιακά σπίτια. Όπως έχει γράψει κι ο Γιάννης Σολδάτος: «Στη δραματική περιπέτεια «Νεκρή Πολιτεία» (1951) του Φρίξου Ηλιάδη, εντυπωσιακή είναι η παρουσία των τειχών του Μυστρά, μέσα από τη σπουδαία φωτογραφία του Αριστείδη Καρύδη-Φουκς». (Γιάννης Σολδάτος, «Ένας αιώνας ελληνικός κινηματογράφος», σελ. 108, Α’ τόμος, 2000).
Τέλος, η ταινία ξεχωρίζει όχι μονάχα για την καλλιτεχνική της αξία, αλλά και για το γεγονός ότι αποτελεί ένα ιστορικό ντοκουμέντο που «αποτυπώνει» τον Βυζαντινό και το νέο Μυστρά, έτσι όπως ήταν πριν από 70 ολόκληρα χρόνια. Όπως, μάλιστα, έγραψε σε κριτική της ταινίας ο Νέστορας Μάτσας (στην εφημερίδα «ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΞ»: «Η υποβλητική ατμόσφαιρα του Μυστρά στην οποία εξελίσσεται η ταινία είναι ένα βασικό στοιχείο της επιτυχίας του έργου...»