Το Άγαλμα του Λεωνίδα
Το έτος 1969, στη Σπάρτη, στο τέρμα της οδού Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, μπροστά από το Εθνικό Στάδιο, στήθηκε το άγαλμα του βασιλιά της Σπάρτης Λεωνίδα, ο οποίος θυσιάστηκε ηρωικά στις Θερμοπύλες το 480 π.Χ. Το επιβλητικό ορειχάλκινο άγαλμα φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Βάσο Φαληρέα, (1905-1979), έναν από τους πλέον σημαντικούς εκπροσώπους της Ακαδημαϊκής Σχολής γλυπτών στην Ελλάδα κατά τον 20ο αιώνα.
Αυτό που δεν γνωρίζει ο κόσμος είναι η ιστορία που κρύβεται πίσω από το άγαλμα του Λεωνίδα, όπως την παραθέτει η Δρ. Δακορώνια. “Πριν από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ένας ομογενής Σπαρτιάτης της Αμερικής, ονόματι Δουσμάνης, προσέφερε χρήματα για την ανέγερση μνημείου του Λεωνίδα στη Σπάρτη και ανατέθηκε στον Φαληρέα η δημιουργία του αγάλματος. Λόγω του πολέμου οι ενέργειες σταμάτησαν. Μετά τον πόλεμο ο Φαληρέας τελείωσε το άγαλμα, αλλά ο χορηγός Δουσμάνης είχε, πλέον, πεθάνει. Έτσι ο γλύπτης ήρθε σε επικοινωνία με τριακόσιους ομογενείς Σπαρτιάτες της Αμερικής οι οποίοι προσέφεραν από 300 δολάρια ο καθένας. Η ιστορία, όμως, δεν σταματάει εδώ. Λόγω του ότι το άγαλμα του Λεωνίδα παριστάνεται γυμνό, ο τότε δεσπότης της περιοχής αντέδρασε και τελικά αποφασίστηκε το συγκεκριμένο άγαλμα του Λεωνίδα να στηθεί στο μνημείο των Θερμοπυλών και ο Φαληρέας να φτιάξει ένα άλλο για την Σπάρτη, όπως και έγινε...”
Η ιστορία, όμως, έχει μία ακόμα ενδιαφέρουσα πληροφορία. «... Οι τριακόσιοι δωρητές από την Αμερική, ζητήσανε να γραφτούν τα ονόματά τους στην όψη του Μνημείου των Θερμοπυλών. Ο Γενικός Διευθυντής Αρχαιοτήτων, Σπ. Μαρινάτος, αρχικά αντέδρασε, μα στο τέλος υποχώρησε και δέχτηκε να γραφτούν τα ονόματα στην πίσω όψη του Μνημείου. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί να νομίζουν ότι αυτοί ήταν οι τριακόσιοι Σπαρτιάτες του Λεωνίδα που έπεσαν στην μάχη! Τελικά, το 1968/69 δόθηκε εντολή και αφαιρέθηκαν αυτά τα ονόματα. Γράφτηκε μόνο το όνομα του αρχικού χορηγού και εμπνευστή, Δουσμάνη, και μνημονεύτηκε, επίσης, ότι το Μνημείο έγινε με δαπάνη τριακοσίων ομογενών της Αμερικής...»